Университет тарихы

Сәтбаев университеті – Қазақстан Республикасындағы ең көне жоғары оқу орындарының бірі. Қ. И. Сәтбаев атындағы университеттің – республикадағы инженерлік білім беретін ең басты оқу ордасының тарихы мемлекеттің тарихымен, оның ғылымымен, мәдениетімен, жоғары білім беру жүйесімен сабақтасып, ұштасып жатыр.
ХХ ғасырдың 30-жылдары халық шаруашылығының технико-экономикалық дамуын арттыру мақсатында елде шұғыл түрде жоғары техникалық білім беру жүйесін дамыту қажеттігі туды. Осы қажеттіліктің арқасында құрамында екі: тау-кен және түсті металдар факультеті бар Қазақ тау-кен-металлургиялық институтының (ҚазТКМИ) кірпіші Қазақстанның астанасы Алматы қаласында қаланды. Сөйтіп, ҚазТКМИ қабырғасында 1934 жылы 19 қыркүйекте алғашқы қоңырау шырылдап, бірінші оқу жылы басталды. Міне, дәл осы күн – Қазақстанда техникалық ғылымның негізі қаланған күн болып табылады.
Қазақстанда геология, тау-кен ісі, металлургия саласында ғылыми және практикалық қызметтің қалыптасып, дамуы барысында институт өте маңызды роль атқарды. Институт базасында қалыптасқан ғылыми мектеп республикада шикізат кені базасын дамытуға, тау-кен және металлургиялық өндірісте жаңа технологияларды ұйымдастыруға сүбелі үлес қосты.
Қазақ тау-кен-металлургиялық институтының қалыптасуы мен дамуына әйгілі академиктің де сіңірген еңбегі өте мол. Белгілі ғалым Қаныш Имантаевич Сәтбаев 1937–1938 жылдардан бастап инженер-геологтардың алғашқы түлектерінің Мемлекеттік емтихан комиссиясына төрағалық етті. Ал Ұлы Отан соғысы жылдарында институттың Ғылыми кеңесінің мүшесі болды. 1941–1964 жылдары Қ. И. Сәтбаев басқарған Геология ғылымдары институты республикада геологиялық ғылымды дамытудың орталығына айналды. Ұлы Отан соғысының аяғына таман, яғни 4 жылдан кейін институт елдегі геология саласының ең ірі ғылыми ұжымына айналды.
1960 жылы институт Қазақ политехникалық институты (ҚазПТИ) болып өзгерді. 1967 жылы институттың автоматика және есептеу техникасы факультетінде тұңғыш рет «Дос-Мұқасан»» вокалды-аспаптар оркестрі құрылды. 1980 жылы институт базасында Сәулет-құрылыс институты ашылып, ҚазПТИ-дің сәулет және инженерлік-құрылыс факультеті мен сырттай оқытатын Бүкілодақтық инженерлік-құрылыс институтының Алматыдағы филиалы жаңадан ашылған институттың негізіне айналды.
Ректоры

ҚазТКМИ алғашқы директоры қызметіне Әшір Жанәліұлы Бүркітбаев тағайындалды, Орал-Қазақстан өнеркәсіп академиясын үздік бітірген білікті маман. Әшір Жанәліұлы Қазақстан тарихындағы бірінші инженерлік-техникалық институтты, іс жүзінде жоқтан ұйымдастырылған институтты басқара отырып, республикадан тысқары «шығып», Одақтың ірі өнеркәсіп, жоғары оқу орны мол аймақтарынан танымал ғалым-педагогтарды институтқа тарту ісімен айналысты және тарта білді де. Ол басшылық жасаған жылдары институттағы оқытушылық жұмысқа профессорлар А.Ф.Войцеховский, В.А.Глазковский, Н.К.Скаковский, Е.Д.Шлыгин, И.И.Бок, Ә.Ә.Ермеков, П.М.Кошулько, А.С.Пономорев, Г.Ц.Медоев, Е.А.Заботина т.б. келді. Бірінші оқу жылының басында 145 студент болды. Сол кезде институтта екі мамандық – руда мен мұнай кен орындарын барлау және инженерлік гидрогеология мамандықтары бойынша үш курсы бар бір ғана геологиялық барлау факультеті жұмыс істеп тұрған болатын. 1935-1936 жылдары тағы екі мамандық ашылды: руда кен орындарын пайдалану; түсті және ауыр металдар металлургиясы. Бірінші оқу жылында институтта 10 кафедра жұмыс істеді. Оқу ғимараттарының жағдайы тым жұпыны, ал тұрғын жайлар өте аз болды. Институт ұйымдасқан кезде берілген 17 тірек-қамыс үйлердің біреуі оқу корпусы ретінде, ал қалғандары зертханалық сабақтар өткізуге қолданылды. Сол жылдардағы оқытушылардың ішінде ерекше тұлға Томск политехникалық институтының түлегі Ермеков Әлімхан Әбеуұлы болды. Бірінші математик қазақ, профессор, жоғары математикадан қазақ тіліндегі оқулықтың авторы. Осы жылдары институтта тұңғыш домбырашылар ансамблі құрылды. Ә.Ж.Бүркітбаев 1937 жылы Сталиндік репрессия құрбаны болып, 1958 жылы ақталды.

Институт директоры болып Серікбай Базарбайұлы Базарбаев тағайындалды, М.И.Калинин атындағы түсті металдар мен алтын институтын бітірген. С.Б. Базарбаев та Ә.Ж.Бүркітбаевтің ісін жалғастырып, материалдық-техникалық базаны және профессор-оқытушылар құрамын жақсартты. Тұңғыш жоғары инженерлік-техникалық оқу орнының аяғынан тік тұрып кетуіне Қазақ өлкелік комитеті мен Қазақ КСР Министрлер кеңесі үлкен көмек көрсетті. Өнеркәсіптік мекемелер мен геологиялық барлау мен кен ісі кәсіпорындары институтқа қажетті құрал, жабдықтар, аспаптар, машиналар бөлді. ҚазТКМИ студенттерінің өндірістік практикасы қолайлы жағдайда өтті, ол терең білімге қол жеткізуге әсер етпей қоймады. Институтқа білікті оқытушыларды тарту мақсатымен үкімет басқа жақтан келген оқытушыларға материалдық көмек ретінде қызмет ақыларына 30%-дық үстеме ақша қосты. Ғылыми зерттеу жұмыстарымен айналысып жүрген оқытушыларға айлық еңбек ақысының 50%-ы мөлшерінде үстеме ақы төленді. Оқытушылардың еңбек қазақ тілін және әлеуметтік-экономикалық (қоғамдық) пәндерді білгені үшін белгілі бір мөлшерде үстеме ақы төленді. Сол жылдары институтта жас қазақ оқытушыларының бір тобы өсіп жетілген еді. Олар: М.Х.Мамыров, Х.Т.Бектасов, М.Н.Әзербаев, Р.М.Маскеев, К.Сүйінғалиев т.б.

Институт директоры болып Андрей Иванович Коктов тағайындалды, Мәскеу кен институтының түлегі. Осы кезде институттан «Труды Казахстанского Горно-металлургического института» басылымының екі томы шықты. Соғыс басталғанда ол 23 оқытушы, 3 қызметкер, 200 студентті бастап, соғысқа аттанды. А.И.Коктов пен партия ұйымының хатшысы Мұса Құрманғалиев соғыста құрбан болды. Институттың студенттері мен түлектері арасында 6 адам соғыста көрсеткен қаһармандығы мен ерлігі үшін Кеңес Одағының Батыры деген жоғары атаққа ие болды. Олар: Мұса Баймұханұлы Баймұханов, Максим Герасимович Губанов, Николай Данилович Маркелов, Николай Иванович Ященко, Алексей Георгевич Торопкин, Владимир Алексеевич Засядко. Майдан даласында мерт болғандар институт ұжымының есінде мәңгі сақталады.

Институт директоры болып Израиль Яковлевич Брук тағайындалды, Иркутск кен-металлургия институтының бұрынғы директоры, Ленинград кен институтының түлегі. 1941 жылдың тамызы мен қарашасында Алматыға Мәскеу түсті металдар мен алтын институтының профессорлары мен оқытушыларын, сондай-ақ зертханалық құрал-жабдықтарын әкелген екі эшалон келіп жетті. Екі жоғары техникалық оқу орнының бірігуі жүзеге асты. Олардың ҚазТКМИ-ге келуі сабақ беру сапасының жақсаруына ғана емес, Қазақстан кәсіпорындарындағы бірқатар өндірістік мәселелерді шешуге көмектесті. Соғыс жылдарында төрт рет оқу бітірту кезінде институт өнеркәсіпке сегіз мамандық бойынша барлығы 512 инженер берді. 1942 жылы институт тұңғыш инженер-маркшейдерлер дайындап шығарды. Оның басқаруымен институт ұжымы «Бәрі де майдан үшін, бәрі де жеңіс үшін!» деген ұранмен еңбек етті. Ұжым жалпы көлемі 1 млн сом шаруашылық келісіммен, 26 тақырып бойынша жұмыс атқарды. Ұлы Отан соғысы жылдары институт жауды жеңуге де өз үлесін қосты. Институт кафедраларында 65 ірі ғылыми-зерттеу және 6 ізденушілік топографиялық және маркшейдерлік жұмыс орындалып, олардың басым көпшілігі өндірісте, сондай-ақ жаңа заводтар, цехтар, шахталар жобасын жасауда қолданылды. ҚазТКМИ-дің фашистік Германияны жеңуге қосқан жалпы үлесін Үкімет лайықты бағалады. Қазақ КСР Жоғары Кеңесінің 1945 жылғы 15 ақпандағы Қаулысымен техника ғылымдарының докторлары, профессорлар Х.К.Аветисян, А.В.Бричкин, гелогия-минералогия ғылымдарының докторы, профессор Е.Д.Шлыгин «ҚазКСР ғылым мен техникасына еңбек сіңірген қайраткер» деген арнаулы құрметті атақ берілді.

Институтты Мәскеудің М.И.Калинин атындағы түсті металдар және алтын институтының түлегі, кенші Михаил Карпович Гришин басқарды. Ол Шымкент кен ісі техникумының директоры қызметін атқарған. Оның шешендік таланты болды. Өзі кен инженері бола тұра, қоғамдық ғылымдардан дәріс оқыды. Ол кездері институтта кен ісі факультетінің барлық студенттері әскерилендірілген кенші формасын киіп жүрген. М.К.Гришин институттың материалдық-техникалық базасын кеңейту жөнінде бірқатар шаралар қабылдады. Ленин (қазіргі Достық) даңғылының екі қапталын алып жатқан кішігірім аумаққа оқу ғимараттары, профессорлық-оқытушылық құрамға арналған тұрғын үйлер бой көтерді. Студенттер арасында қазақ ауылдарынан келген жастар аз болды, бұл жылдары қазақ мектебін бітіргендер қабылдау емтиханын орысша тапсырды, оқу сабақтары да орыс тілінде жүргізілді. Қалыптасқан жағдайды ескере отырып, осы проблеманың оң шешімін табу мақсатында КСРО Жоғары білім беру министрлігі институтқа 1949-1950 оқу жылынан бастап орыс тілін қазақтар үшін 1,2 курстарда шет тілінің орнына оқытуға рұқсат берді. Бұл дұрыс шешім болғанын айта кеткен жөн.

Институт директоры қызметіне ҚазТКМИ түлегі (1940), тау-кен инженері, Жезқазған шахта басқармасының бастығы, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, техника ғылымдарының кандидаты Өмірхан Аймағамбетұлы Байқоңыров тағайындалды. Ғылымға деген талпыныс, өндірістік процестерді жақсы білуі оған жоғары оқу орнын басқаруға көмектесті. Ол институт ректоры қызметін атқару барысында еліміздегі алғаш инженерлік-техникалық жоғары оқу орнының қалыптасуы мен дамуында өте көп істер тындырды. 1953 жылы ҚазТКМИ ғылыми-студенттер қоғамы 34 үйірменің басын қосты, оларға 700-ге тарта студент мүше болды. Геологиялық мұражай құрылды. Ол 10 жыл бойы қабылданған әрбір оқу тобының әлеуметтік және ұлттық құрамын, яғни қала мғен ауыл мектебін бітіргендер (орыс және қазақ мектебі)арақатынасы 50 де 50 % болуын өзі кірісіп, анықтап отырды. Осы айтылғандардан басқа осы жылдар бойы өнеркәсіп салаларынан тәжірибелі және біліктілігі жоғары мамандарды педагогикалық қызметке шақырып жүрді. Ө.А.Байқоңыров студенттердің тұрмыс жағдайын жақсартуға бар күшін салды, институт аумағында жаңа жатақханалар, профессорлық-оқытушылық құрамға тұрғын үйлер салғызды. 1959-1960 жылдары қазақ жастары институттың барлық студенттерінің 40% -ын құрады. КСРО Министрлер Кеңесінің 1960 жылғы 8 шілдедегі №2006-р Жарлығымен Қазақ кен-металлургия институты Қазақ политехникалық институты болып қайта құрылды. Осы кезден бастап институттың бұдан әрі дамуы материалдық-техникалық тұрғыдан да, мамандықтарды кеңейту тұрғысынан да кең өріс алды.

Қазақ тау-кен металлургия институтының 1953 жылғы түлегі, Ұлы Отан соғысының ардагері Ғабдислам Мұхамадиұлы Есіркегенов институттың ректоры болып тағайындалды. 1961 жылы «Сәулет», «Өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс», 1963 жылы «Жылумен және газбен қамтамасыз ету және винтеляция» мамандықтарымен инженерлік-құрылыс факультеті ашылды. «Өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс» мамандығында Кеңес Одағының екі мәрте батыры Талғат Бигелдинов оқыды. 1963 жылы 400 орындық жатақхана, 1964 жылы бас оқу ғимараты толықтай пайдалануға берілді.

Институт ректоры болып Мәскеу болат және қорытпа институтының түлегі Әшім Құрамбайұлы Омаров тағайындалды. Ә.Қ.Омаров ірі ұйымдастырушы екенін танытты. Оның жан-жақтылығы, күнделікті қажетті міндеттерді жүзеге асыру мен орындау кезіндегі қарымдылығы, сондай-ақ қиыншылықтарды жеңе білуі институтқа сол кездегі Одақтағы инженерлік-техникалық жоғары оқу орындары арасындағы лайықты орын алуға мүмкіндік берді. Осы жылдары Қапшағай су қоймасының солтүстік жағалауынан ауданы 50 гектар жерде студенттер мен профессорлық-оқытушылық құрамның демалуына ғана емес, сондай-ақ геологиялық барлау, мұнай және геофизика және тағы басқа факультеттердің оқу практикасын өткізуіне арналған оқу-сауықтыру кешені құрылды. Студенттерге арналған 500 орындық асхана, әскери кафедра ғимараты ашылды. Ә.Қ.Омаровтың жоғары ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында студенттер контингенті 18 мыңға, аспиранттар саны 300 адамға өсті. 1970 жылы В.И.Лениннің 100 жылдығына орай Қазақ политехникалық институтына В.И.Ленин есімі берілді. Әйгілі «Досмұқасан» ансамблі Ә.Қ.Омаровтың тікелей қамқорлығымен құрылып, қалыптасып және шығармашылық дамып жетілді.

ҚазПТИ-дің 1960 жылғы түлегі, техника ғылымдарының докторы Әбдіғаппар Әшімұлы Әшімов институттың ректоры болып тағайындалды. 1975 жылы Қазақ политехникалық институтының энергетика факультеті негізінде Алматы энергетика институты ұйымдастырылды. 1978 жылы институт құрамынан Рудный индустриялды институты жеке бөлініп шықты. 1979 жылы ҚазПТИ-ден Алматы Сәулет-құрылыс институты бөлініп шықты. Қазіргі Қазақ Бас Сәулет-құрылыс академиясы. В.И.Ленин атындағы Қазақ политехникалық институтында жинақталған іс-тәжірибелерді саралау негізінде республикадағы техникалық оқу орындары арасында бірінші рет мамандар дайындау сапасын басқарудың комплексті жүйесі (МДСБКЖ) жасалып, табысты енгізілді. Тәжірибе көрсеткендей, жалпы МДСБКЖ-ны құру мен енгізуге байланысты іс-шаралар институттың бүкіл ұйымдастырушылық қызметінің дамуын қамтамасыз етті. ҚазПТИ Куба, Моңғолия, Ауғанстан және басқа да дамушы елдер үшін мамандар дайындаушы базалық институттардың біріне айналды. ҚазПТИ-дің жанынан халық мәдени университеті ашылды. 1984 жылғы 26 шілдеде КСРО Жоғары Кеңесі Президиумының Жарлығы бойынша Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталды.

ҚазТКМИ-дің 1957 жылғы түлегі, техника ғылымдарының докторы, профессор Баян Рақышұлы Рақышев институттың ректоры болып тағайындалды. Ол 1985 жылы ғылыми жетістіктері үшін Қазақ КСР Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі болып сайланды. Институт басшысы ретінде ол өзінің күш-қайратын өндіріспен байланыстырып кеңейтуге, болашақ инженерлердің практикалық түрде дайындалуына көп жұмсады. Осы жылдары студенттерді бірінші курсқа қабылдау жедел өсіп кетті: күндізгі оқу бөліміне – 1775 адам, кешкі және сырттай оқу бөліміне – 600 адам қабылданды. Институтта 38 мамандық бойынша барлығы 14 мың студент оқыды. 37 шет елден келген студенттер контингенті 300-ден астам адамды құрады. Ректор Б.Р.Рақышев студенттер мен қызметкерлердің бір бөлігімен бірге қиын-қыстау 1986 жылдың желтоқсан оқиғаларының барлық «құқайларын» басынан толықтай өткізді. Қуанышқа орай, дер кезінде қабылданған іс-шаралардың арқасында ҚазПТИ студенттері арасында зардап шеккен ешкім бола қойған жоқ. Басқарушы органдар тарапынан болған қысымға, ашықтан-ашық айтылған қорқыту, үркітулерге қарамастан институттың бірде-бір қызметкері жұмыстан шығарылған жоқ, ұсталған көп адамдардың ішінде 17 студент қана оқудан шығарылды, оның өзінде сабаққа үлгермегендіктен. 1989 жылы мамандандырылған 20 отряд жұмыс істеді. Біздің ұжым қызметіндегі маңызды кезең қазақ тілінде оқытуды енгізу болды. Осы себепке байланысты институтта бірінші рет қазақ тілі кафедрасы ашылды, қазақ тілінде оқыту жөніндегі ғылыми-әдістемелік Кеңес ашылды. 1988 жылы институт қызметкерлері үшін «Самал» ықшамауданынан 40 пәтерлік тұрғын үй берілді. 1987-1992 жылдары материалдық-техникалық базаның жай-күйі айтарлықтай жақсарды. Ауданы 30 мың шаршы метрден артық бас оқу корпусы пайдалануға берілді. Оқу-өндірістік шеберханалар корпусы түгелдей қайта құрылды және заман талабына сай құрал-саймандармен жабдықталды. Институттың спорттық базасын жақсарту үшін қажетті барлық іс-шаралар жасалды. Осы уақыт ішінде институт екі қосымша жатақхананың (№ 8, 9) бөлінуіне қол жеткізді, бұл студенттерге арналған тұрғын жай қорын кеңейтуге мүмкіндік берді. 1990 жылы жаңа Бас оқу ғимараты қолданысқа берілді. Жалпы қалыптасу мен даму кезеңінде еліміздің жетекші институты – Политехникалық институт инженер кадрлар дайындауға және ғылымды дамытуға, салалық кәсіпорындармен байланысты нығайтуға үлкен үлес қосты деп сенімді түрде айта аламыз.

КазПТИ ректоры болып ҚазКСР ҒА корреспондент-мүшесі, химия ғылымының докторы, профессор Еренғайып Мәлікұлы Шайхұтдинов тағайындалды. Осы жылы университеттің ғылыми журналы «ҚазҰТУ Хабаршысы» шыға бастады, профессорлар, оқытушылар және аспиранттардың ғылыми жетістіктері, еңбектері басылып тұрды. ҚазПТИ-дің Маңғыстау филиалы Ш.Есенов атындағы Ақтау политехникалық университеті болып қайта құрылды. 1994 жылы В.И.Ленин атындағы Қазақ политехникалық институты Қазақ ұлттық техникалық университеті болып қайта құрылды. 1999 жылы ғұлама ғалым Қаныш Сәтбаевтың 100 жылдығы құрметіне университетке Қаныш Сәтбаев есімі берілді. Е.М.Шайқұтдиновтың басшылығымен және оның бастамасымен университетте мамандарды көп кезеңмен дайындау енгізілді. Е.М.Шайқұтдиновтың қатысуымен ҚазҰТУ Англия, Италия, Канада, Финляндия, Жапония, Германия, Американың көптеген оқу орындарымен өзара тиімді байланыс орнатты. Е.М.Шайқұтдинов үш – Лаквиль (Италия), Лондон (Ұлыбритания) және ҚазҰТУ (Қазақстан).

Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ ректоры болып В.И.Ленин атындағы ҚазПТИ-дің түлегі, геология-минералогия ғылымдарының кандидаты, профессор Ерғали Нүсіпұлы Нүсіпов тағайындалды. 2000 жылы ҚР ЖАҚ-тың негізінде ҚазҰТУда 14 мамандық бойынша докторлық диссертациялық кеңесі, 3 мамандық бойынша 2 кандидаттық диссертация қорғау кеңесі ашылды. Осы жылдың наурыз айында факультеттер негізінде 6 институт құрылды. Университеттің редакциялық бөлімі мен баспа-көбейту бөлімшесі негізінде баспа орталығы құрылды. 2000 жылдың қазан айында «Рас» газетінің бірінші нөмірі жарыққа шықты. «Бәйшешек» әдеби бірлестігінің жұмысы қайта жалғасын тапты. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Жарлығымен Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-ға ұлттық және жалпы адамгершілік құндылықтар, ғылым мен техника жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыру, дамыту және кәсіптік өсуіне қосқан зор үлесі үшін ерекше ұлттық мәртебе берілді.

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі бұйрығымен Досым Қасымұлы Сүлеев университет ректоры қызметіне тағайындалды. Ол – институттың 1970 жылғы түлегі, ірі ғалым, басқару және автоматтандыру, білім берудің қазіргі заманғы технологиялары саласының маманы. Досым Қасымұлы – көптеген жылдар бойы ҚР Ғылым және білім беру Министрлігінде және жоғары оқу орындарында басшылық жұмыстар атқарған, жоғары мектеп жүйесіндегі оқу-тәрбие және ғылыми жұмыстардың тәжірибелі, талантты ұйымдастырушысы. Университеттердің Ұлы хартиясына қол қойды және Болон процесіне белсене кірісті. 2004-2005 оқу жылынан бастап ҚазҰТУ АҚШ пен Европалық Одақта қабылданған білім берудің несиелік технологиясына көшеді. 2000 жылмен салыстырғанда ғылымды қаржыландырудың жалпы көлемі 12 еседен аса өсті. 2002 жылдың жазында ҚазҰТУ студенттері Қазақстанның бірден-бір өкілі ретінде Жапонияда өткізілген «РОБОКОН» роботтардың командалық конкурсына қатынасып қайтты. «Самғау» атты үздік түлектер фестивалі алғаш рет өтті. Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың Ғылыми кеңесі Мебиус лентасының көлбеу айқастырылған түрдегі ерекше белгісін төлтаңба ретінде бекітті және университеттің Әнұранын бекітті. Университет «Жылдың үздік жоғары оқу орны» номинациясының жеңімпазы атанды. Университетімізден 16 жас оқытушы, студент Туркияның, Ресейдің, КХР-ның, Нидерланд Корольдігінің, Германия мен Францияның оқу орындарына тәжірибеден өтуге жіберілді. Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ 2003 жылы Париж қаласында Gold категориялы Халықаралық International Star Award сыйлығы мен диплом-сертификатымен марапатталды. Жүлде Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор Д.Қ.Сүлеевке XX халықаралық WQC (World Quality Commitment) Конвенциясының салтанатында берілді. Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ ТМД елдері мен Орта Азиядағы мұндай жоғары марапатқа ие болған бірінші университет.

Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өкімімен университет ректоры қызметіне экономика ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА-ның Құрметті академигі, Халықаралық инженерлік академияның және ҚР ҰИА-ның академигі Жексенбек Мәкейұлы Әділов тағайындалды. Ол - әйгілі Политехтің түлегі, талантты және жігерлі ұйымдастырушы, белгілі ғалым және тәжірибелі ұстаз. Оның басшылығының арқасында Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ әлемнің әртүрлі елдерінің ғалымдары мен студенттерінің басын қосқан, техника мен технология саласындағы халықаралық деңгейдегі білім беру, ғылыми-зерттеу және инновациялық мекеме болып танылды. Оқу орны жаңа, өндірісте талап етілген инновациялық мамандықтар: «Инновациялық менеджмент», «Наноматериалдар және нанотехнологиялар», «Ғарыш техникасы мен технолдогиясы» сияқты барлығы 17 жоғары және жоғарыдан кейінгі білім беруді енгізуге бастамашы болды. Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-да Қазақ-корей ақпараттық-коммуникациялық технологиялар жөніндегі білім беру орталығы ашылды. ҚР ҰҒА Президиумының шешімімен Жер туралы ғылымдар бөлімі өзіндік құрылым ретінде бөлініп, оның базасы Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ болып белгіленді. Бөлімнің төрағасы болып академик Ж.М.Әділов сайланды. Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ еліміздегі ең үздік жоғары оқу орны болып, халықаралық деңгейде білім беру, техника және технология саласындағы ғылыми-зерттеу және инновациялық мекеме ретінде Қазақстан жоғары оқу орындары арасында жүргізілген «Еврорейтинг-2013» байқауында ең үздік оқу орны ретінде танылды.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтана Назарбаевтың тапсырмасы бойынша жетекші екі техникалық жоғары оқу орны, ҚБТУ және ҚазҰТУ біріктірілді. Ректоры болып көрнекті ғалым, талантты ұйымдастырушы Ескендір Қалыбекұлы Бейсембетов тағайындалды. Мәскеу экономика және статистика институтын (МЭСИ) үздік бітірген, экономист-математик, ғылым докторы. Осы жылдар ішінде Экономикалық зерттеулер институтын, Экономика министрлігін, ҚР Стратегиялық жоспарлау агенттігін басқарды. 2016 жылы «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ және «Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университеті» КеАҚ арасында атом мен баламалы энергетика және кадрлар дайындау бойынша іргелі және қолданбалы зерттеулер саласында ынтымақтастық орнату туралы келісім жасалды. Атом өнеркәсібінің халықаралық ғылыми-білім беру орталығы құрылды. Қ.И. Сәтбаев атындағы Қаз ҰТЗУ әлемдік университеттер рейтингісіне (QS World University Rankings) сәйкес әлемдегі ең үздік 600 университеттің қатарына енді. Webometrics Ranking of World Universities халықаралық рейтингілік агентіктің бағалауы бойынша ҚазҰТЗУ Қазақстандағы ЖОО арасында көшбасшыға айналды. Индустрияның қаржы көздерін тарту арқылы жалпы сомасы 421 195 мың теңгеге ғылыми зерттеулер жүзеге асырылды. Қаныш Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық техникалық зерттеу университеті – инженер маман даярлайтын ең ірі оқу орындарының бірі. 2017 жылы Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ ребрендинг өткізіп, атауын Сәтбаев Университеті (Satbayev University) деп өзгертті. Жасанды интеллект жасау бойынша арнайы Цифрлық техника және технологиялар институты құрылды. Университет QS World University Rankings халықаралық рейтингісі бойынша әлемдегі ең үздік 800 университеттің арасында 415-орынды иеленіп, қазақстандық үздік ЖОО-ның үштігіне енді. Өнеркәсіптік кәсіпорындардың тапсырысы бойынша жалпы сомасы 910 233 мың теңгеге ғылыми зерттеулер жүргізілді. 2018 жылы SU Quacquarelli Simonds (QS) университеттер рейтінгісіне сәйкес Шығыс Еуропадағы және Орталық Азиядағы үздік ЖОО топ-100-ке (50-орын) енді. 2016 жылдан 2018 жылға дейін Сәтбаев университеті QS World University Rating халықаралық рейтингісінде әлемдегі 800 үздік университеттің арасында 411-420 орындарды иеленді. Айрықша 100 позициядан артық жылдық өсімді көрсетіп, Білім берудегі сапаны қамтамасыз ету тәуелсіз агенттігінің «Сарапшылардың репутациялық бағасы бойынша көшбасшы» және «Жұмыс берушілердің репутациялық бағасы бойынша көшбасшы» рейтингі номинацияларынан бірінші орындарға ие болды. 2019 жылы ректор әл-Фараби атындағы ғылым мен техника саласындағы Мемлекеттік сыйлықтың иегері атанды.
Қазіргі кезде
1994 ж. қаңтарында Ленин атындағы Қазақ Политехникалық Институты Қазақ ұлттық техникалық университетіне (ҚазҰТУ) айналды, оған әлемдік тәжірибеде қабылданған көп деңгейлі құрылымға негізделген кадрларды даярлау, сондай-ақ техникалық мамандықтар бойынша оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларын әзірлеу міндеті жүктелген болатын.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 22 қыркүйектегі қаулысымен елдің инженерлік-техникалық кадрларын даярлаудағы ерекше еңбегі үшін және академик Қаныш Имантайұлы Сәтбаевтың туылғанына 100 жыл толуына орай Қазақ ұлттық техникалық университетіне осы көрнекті қазақстандық геологтың есімі берілді.
2001 жылы Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтің Жарлығымен Университетке ерекше мәртебе беріліп, 2014 жылы - «Ұлттық зерттеу техникалық университеті» дәрежесі берілді. 2017 жылы Қ.И. Сәтпаев атындағы ҚазҰТУ Сәтпаев университеті (Satbayev University) болып өзгертілді.

