Университет тарихы

Сәтбаев университеті – Қазақстан Республикасындағы ең көне жоғары оқу орындарының бірі. Қ. И. Сәтбаев атындағы университеттің – республикадағы инженерлік білім беретін ең басты оқу ордасының тарихы мемлекеттің тарихымен, оның ғылымымен, мәдениетімен, жоғары білім беру жүйесімен сабақтасып, ұштасып жатыр.

ХХ ғасырдың 30-жылдары халық шаруашылығының технико-экономикалық дамуын арттыру мақсатында елде шұғыл түрде жоғары техникалық білім беру жүйесін дамыту қажеттігі туды. Осы қажеттіліктің арқасында құрамында екі: тау-кен және түсті металдар факультеті бар Қазақ тау-кен-металлургиялық институтының (ҚазТКМИ) кірпіші Қазақстанның астанасы Алматы қаласында қаланды. Сөйтіп, ҚазТКМИ қабырғасында 1934 жылы 19 қыркүйекте алғашқы қоңырау шырылдап, бірінші оқу жылы басталды. Міне, дәл осы күн – Қазақстанда техникалық ғылымның негізі қаланған күн болып табылады.

Қазақстанда геология, тау-кен ісі, металлургия саласында ғылыми және практикалық қызметтің қалыптасып, дамуы барысында институт өте маңызды роль атқарды. Институт базасында қалыптасқан ғылыми мектеп республикада шикізат кені базасын дамытуға, тау-кен және металлургиялық өндірісте жаңа технологияларды ұйымдастыруға сүбелі үлес қосты.

Қазақ тау-кен-металлургиялық институтының қалыптасуы мен дамуына әйгілі академиктің де сіңірген еңбегі өте мол. Белгілі ғалым Қаныш Имантаевич Сәтбаев 1937–1938 жылдардан бастап инженер-геологтардың алғашқы түлектерінің Мемлекеттік емтихан комиссиясына төрағалық етті. Ал Ұлы Отан соғысы жылдарында институттың Ғылыми кеңесінің мүшесі болды. 1941–1964 жылдары Қ. И. Сәтбаев басқарған Геология ғылымдары институты республикада геологиялық ғылымды дамытудың орталығына айналды. Ұлы Отан соғысының аяғына таман, яғни 4 жылдан кейін институт елдегі геология саласының ең ірі ғылыми ұжымына айналды.

1960 жылы институт Қазақ политехникалық институты (ҚазПТИ) болып өзгерді. 1967 жылы институттың автоматика және есептеу техникасы факультетінде тұңғыш рет «Дос-Мұқасан»» вокалды-аспаптар оркестрі құрылды. 1980 жылы институт базасында Сәулет-құрылыс институты ашылып, ҚазПТИ-дің сәулет және инженерлік-құрылыс факультеті мен сырттай оқытатын Бүкілодақтық инженерлік-құрылыс институтының Алматыдағы филиалы жаңадан ашылған институттың негізіне айналды.

Қазіргі кезде

1994 ж. қаңтарында Ленин атындағы Қазақ Политехникалық Институты Қазақ ұлттық техникалық университетіне (ҚазҰТУ) айналды, оған әлемдік тәжірибеде қабылданған көп деңгейлі құрылымға негізделген кадрларды даярлау, сондай-ақ техникалық мамандықтар бойынша оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларын әзірлеу міндеті жүктелген болатын.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 22 қыркүйектегі қаулысымен елдің инженерлік-техникалық кадрларын даярлаудағы ерекше еңбегі үшін және академик Қаныш Имантайұлы Сәтбаевтың туылғанына 100 жыл толуына орай Қазақ ұлттық техникалық университетіне осы көрнекті қазақстандық геологтың есімі берілді.

2001 жылы Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтің Жарлығымен Университетке ерекше мәртебе беріліп, 2014 жылы - «Ұлттық зерттеу техникалық университеті» дәрежесі берілді. 2017 жылы Қ.И. Сәтпаев атындағы ҚазҰТУ Сәтпаев университеті (Satbayev University) болып өзгертілді.